Tối 6.11, rạng sáng 7.11.1917, lực lượng thủy thủ, chiến sĩ Cận vệ đỏ và binh sĩ cách mạng tràn vào Cung điện Mùa Đông ở Petrograd (nay là St. Petersburg), bắt giữ các bộ trưởng của Chính phủ lâm thời. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Cách mạng tháng Mười vĩ đại không chỉ là thành tựu đối với nước Nga, mà còn có ý nghĩa lớn lao với nhân dân thế giới. Đó là cuộc cách mạng vô sản đầu tiên thành công trên một phần sáu trái đất, mở đầu một thời đại mới, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên CNXH trên phạm vi toàn thế giới, đã tiếp sức cho phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Từ thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga, một làn sóng cách mạng vô sản ở châu Âu đã bùng lên mạnh mẽ, tạo ra một cao trào đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, làm rung chuyển nền thống trị của giai cấp tư sản độc quyền ở nhiều nước. Một hệ thống xã hội chủ nghĩa đã ra đời, đóng vai trò to lớn trong tiến trình phát triển của thế giới hiện đại.
Cách mạng tháng Mười Nga còn tác động mạnh mẽ đến đời sống chính trị-xã hội của nhiều quốc gia, dân tộc; đã thức tỉnh, cổ vũ các dân tộc thuộc địa bị áp bức và các nước phụ thuộc vùng dậy đấu tranh vì độc lập tự do, đem lại niềm tin và niềm hy vọng về khả năng tự giải phóng. Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga, những thành tựu và chiến thắng của Liên Xô trong Chiến tranh thế giới thứ II cũng đã thức tỉnh và cổ vũ phong trào đấu tranh vì dân sinh, dân chủ và tiến bộ xã hội ở chính ngay các nước tư bản phát triển, buộc chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa đế quốc cũng phải có những điều chỉnh để thích nghi, tồn tại.
Với những ý nghĩa to lớn và sâu sắc như vậy, thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga thực sự đã sáng tạo ra một kỷ nguyên mới của nước Nga, đồng thời đã mở ra một thời đại mới trong lịch sử nhân loại. Nó đã vượt khỏi không gian và thời gian, trở thành biểu tượng vĩ đại của thời đại.
Là người Việt Nam đầu tiên nhận thức rõ giá trị to lớn và tầm vóc thời đại của Cách mạng tháng Mười Nga, lãnh tụ Hồ Chí Minh đã có nhiều bài viết thể hiện sự ngưỡng mộ sâu sắc, lòng biết ơn chân thành của người cộng sản và nhân dân Việt Nam đối với Cách mạng tháng Mười Nga vĩ đại. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu, thức tỉnh hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất. Trong lịch sử loài người chưa từng có cuộc cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa như thế”(1); “Thắng lợi vĩ đại của Cách mạng tháng Mười Nga đã dạy cho giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới nhiều bài học hết sức quý báu, bảo đảm cho sự nghiệp giải phóng triệt để của giai cấp công nhân và của cả loài người”(2).
Thực tiễn cho thấy, sau Cách mạng tháng Mười Nga, với đường lối phù hợp với tiến bộ xã hội, Đảng Cộng sản Nga, đứng đầu là lãnh tụ V.I.Lênin đã lãnh đạo giai cấp vô sản và nhân dân lao động Nga tiến hành cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới đạt được nhiều thành tựu to lớn trên tất cả lĩnh vực: Kinh tế, chính trị, khoa học-kỹ thuật, văn hóa-xã hội, quốc phòng, an ninh... đưa Liên Xô từ nước tư bản trung bình trở thành quốc gia hùng mạnh trên thế giới. Điều đó tạo nên thế và lực để Hồng quân Liên Xô trở thành lực lượng chủ yếu quyết định tiêu diệt chủ nghĩa phát-xít, cứu nhiều dân tộc trên thế giới thoát khỏi thảm họa diệt chủng trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Dưới tác động to lớn, sâu sắc của Cách mạng tháng Mười Nga và chế độ XHCN ở Liên Xô, hàng loạt nước trên khắp các châu lục đã tiến hành thắng lợi cách mạng giải phóng dân tộc, giành được độc lập; nhiều quốc gia, dân tộc đã lựa chọn con đường phát triển lên CNXH.
Từ sau Cách mạng tháng Mười Nga đến cuối thập niên 1980, CNXH hiện thực với mục tiêu “độc lập dân tộc và tiến bộ xã hội” đã trở thành giá trị phổ quát mang tính thời đại, được đông đảo các nước, các dân tộc trên thế giới hướng tới xây dựng và nhanh chóng phát triển thành một hệ thống XHCN hùng mạnh trên thế giới. Thực tế đó đã làm sụp đổ hệ thống thuộc địa do chủ nghĩa thực dân, đế quốc được thiết lập trên toàn thế giới trong nhiều thế kỷ; do đó, sự “vĩnh hằng” của chủ nghĩa tư bản (CNTB) không còn nữa, nó đã bị phủ định về mặt nguyên tắc; mọi mưu toan của các thế lực phản động, cơ hội chính trị hòng bôi nhọ, xóa bỏ chủ nghĩa Mác-Lênin và CNXH, phủ nhận những giá trị to lớn của Cách mạng tháng Mười Nga đều vô vọng.
Lãnh tụ V.I.Lênin, người lãnh đạo thành công Cách mạng Tháng Mười Nga. Nguồn tuyengiao.vn
Đối với Việt Nam, thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga đã khởi đầu cho quá trình ủng hộ, giúp đỡ to lớn và toàn diện của Đảng, Nhà nước và nhân dân Liên Xô. Trong quá trình đi tìm đường cứu nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tìm thấy ở chủ nghĩa Mác-Lênin con đường cứu nước duy nhất đúng cho dân tộc mình. Cũng từ đó, Cách mạng tháng Mười Nga đã ảnh hưởng sâu sắc đến sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tác động mạnh mẽ đến cách mạng Việt Nam. Thấu hiểu hơn ai hết nỗi thống khổ của người dân mất nước, từ tháng 6/1911, người thanh niên Nguyễn Tất Thành (Nguyễn Ái Quốc-Hồ Chí Minh) đã bôn ba khắp bốn biển, năm châu để tìm con đường cứu nước, cứu dân. Khi nghiên cứu “Luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa” do V.I.Lênin soạn thảo và được thông qua tại Đại hội II Quốc tế Cộng sản (năm 1920), Nguyễn Ái Quốc đã vui mừng đến phát khóc, ngồi một mình nhưng Người đã nói to như đang nói trước quần chúng đông đảo: “Hỡi đồng bào bị đọa đày đau khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng chúng ta!”(3). Từ đó, Người khẳng định: “Cách mạng Việt Nam muốn thành công phải đi theo con đường của V.I.Lênin - con đường Cách mạng tháng Mười Nga; muốn cứu nước, giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”(4). Năm 1924, khi trả lời phỏng vấn của phóng viên Giô-van-ni Giéc-man-ét-tô, đăng trên Báo L'Unita của Đảng Cộng sản Italy, Người nói: “Chúng tôi đã đau khổ nhiều và chúng tôi còn phải đau khổ nữa. Những người “khai hóa” ở các nước chúng tôi không để chúng tôi tự do. Nhưng chúng tôi tiếp tục đi theo con đường Cách mạng tháng Mười đã vạch ra, chúng tôi sẽ vận dụng vào thực tiễn những bài học đã học được”(5).
Từ bài học Cách mạng tháng Mười và xây dựng Liên bang Xô viết, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vận dụng sáng tạo vào cách mạng Việt Nam, vận dụng và sáng tạo tư tưởng Mác-Lênin vào điều kiện Việt Nam, trong đường lối chính trị, đối ngoại, quân sự, phương pháp cách mạng, nghệ thuật ngoại giao... Trong 91 năm qua, Đảng ta luôn trung thành với lý tưởng cao đẹp của Chủ nghĩa Mác-Lênin, kiên định với con đường Cách mạng tháng Mười Nga đã mở ra, Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta làm nên Cách mạng tháng Tám năm 1945 vĩ đại, thành lập Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam châu Á; lãnh đạo toàn dân tiến hành các cuộc kháng chiến thần kỳ chống ngoại xâm, làm nên Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954 và Đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước; tiếp theo giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng do bè lũ phản động Pol Pot - Ieng Sary gây ra; chống xâm lược ở biên giới Tây Nam và phía Bắc…
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN, Đảng ta đã rút ra nhiều bài học kinh nghiệm từ sự thoái trào của mô hình CNXH hiện thực ở Liên Xô và một số nước ở Đông Âu, để kịp thời đề ra những quyết sách đúng đắn, khắc phục triệt để các sai lầm, khuyết điểm và khởi xướng, lãnh đạo đường lối đổi mới toàn diện đất nước (từ năm 1986). Đảng ta đã khẳng định quan điểm nhất quán: Đổi mới không phải là thay đổi mục tiêu XHCN mà là làm cho các mục tiêu đó được thực hiện tốt hơn bằng những quan niệm đúng, hình thức, biện pháp và bước đi thích hợp.
Qua hơn 35 năm đổi mới toàn diện đất nước, những lý tưởng nhân văn, nhân đạo, cao cả của Cách mạng tháng Mười Nga đã được toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta hiện thực hóa bằng nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên con đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. “Sức mạnh về mọi mặt của đất nước được nâng lên; kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và chế độ XHCN. Quan hệ đối ngoại ngày càng mở rộng và đi vào chiều sâu; vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao”(6). Những thành tựu to lớn trong công cuộc đổi mới đất nước chứng tỏ đường lối lãnh đạo của Đảng ta là hoàn toàn đúng, phù hợp với xu thế thời đại; “lòng dân, ý Đảng” luôn hòa quyện, gắn kết chặt chẽ với nhau trong thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.
Những thành quả sau hơn 35 năm đổi mới đất nước đã góp phần chứng minh tính đúng đắn và phù hợp của mô hình CNXH hiện thực ở Việt Nam. Thông qua quá trình đổi mới, Việt Nam đã góp phần xây dựng và phát triển mô hình CNXH hiện thực trong thời đại mới. Đó cũng là minh chứng cho sự đúng đắn và phù hợp của con đường cách mạng mà Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta đã lựa chọn. Và, điều cốt lõi, căn cơ nhất là cách mạng Việt Nam liên tục vận động theo con đường và lý tưởng mục tiêu của Cách mạng tháng Mười Nga, bảo vệ độc lập, tự do, mang lại hạnh phúc cho quần chúng cần lao, đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, đế quốc và đi lên CNXH. Những thắng lợi và thành tựu to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng CNXH của Việt Nam đã góp phần khẳng định tầm vóc lớn lao, ý nghĩa lịch sử và giá trị thời đại của Cách mạng tháng Mười Nga, càng thấm thía, tri ân công ơn to lớn của V.I.Lênin và Cách mạng tháng Mười Nga đối với thế giới, trong đó có Việt Nam.
Kỷ niệm 104 năm Cách mạng tháng Mười Nga thành công trong bối cảnh tình hình thế giới còn nhiều diễn biến phức tạp, chứa đựng những yếu tố khó lường. Các thế lực thù địch và phần tử cơ hội chính trị đã và đang tranh thủ lợi thế về kinh tế, khoa học - công nghệ, mạng xã hội, sử dụng nhiều âm mưu, thủ đoạn mới, chống phá quyết liệt chủ nghĩa Mác-Lênin, xuyên tạc, phủ nhận giá trị và ý nghĩa thời đại của Cách mạng tháng Mười Nga. Bởi thế, sự nghiệp đấu tranh của nhân dân các dân tộc trên thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, phát triển và tiến bộ xã hội theo con đường Cách mạng tháng Mười Nga sẽ còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Song, dấu ấn lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga vẫn không ngừng tỏa sáng những tinh hoa và giữ nguyên giá trị là một cuộc cách mạng “vạch thời đại”, mở đầu một thời đại mới trong lịch sử thế giới, một biểu hiện rực rỡ của sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân trong thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên CNXH, là nguồn động lực lớn thôi thúc và khơi dậy tinh thần cách mạng của nhân dân tiến bộ toàn thế giới, trong đó có nhân dân Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam trên con đường đổi mới đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế trong giai đoạn cách mạng mới./.
Thành Hùng
-------------------
(1) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 12, Nxb. CTQG, Hà Nội, 1996, tr. 300.
(2) Hồ Chí Minh (1967), “Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại mở ra con đường giải phóng cho các dân tộc”, Hồ Chí Minh toàn tập, tập 15, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia - Sự Thật, Hà Nội, 2011, tr.397.
(3) Hồ Chí Minh toàn tâp, Tập 12, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr.562.
(4) Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia-Sự thật, H.2011, t.11, tr.30.
(5) Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập 1, Nxb. CTQG, H. 2011, tr.467.
(6) ĐCSVN – Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb CTQG, H.2016, tr.66.