Quên mình trong sóng dữ
23 năm trước, vào trung tuần tháng 12 năm 1998, cơn bão số 8 bất ngờ đổ bộ vào vùng biển nước ta. Sức gió mạnh cấp 12 giật trên cấp 12, vùng biển thềm lục địa Bà Rịa - Vũng Tàu gần tâm bão. Mệnh lệnh cấp trên: Tất cả các trạm khoa học kỹ thuật dịch vụ (KHKT-DV, lúc đó nhà giàn DK1 gọi là “Trạm khoa học kỹ thuật dịch vụ” - PV ) chuẩn bị tinh thần sẵn sàng đối phó với sóng gió và đề phòng tình huống xấu nhất xảy ra khi trạm đổ. Các tàu trực ở khu vực nhanh chóng về Côn Đảo trú bão…
Tàu hải quân tiếp cận nhà giàn DK1. Ảnh Mai Thắng
Nhận được lệnh cấp trên, Chỉ huy trưởng nhà giàn Phúc Nguyên 2A (DK1/2) - Đại uý Vũ Quang Chương đã nhanh chóng hội ý chi bộ, giao nhiệm vụ cho từng người, làm tốt công tác chẩn bị, sẵn sàng đối phó với sóng gió.
Lúc 16 giờ ngày 12 tháng 12 năm 1998, trên vùng biển thềm lục địa không còn hình bóng một con tàu, tất cả đã đi tránh bão. Sóng mỗi lúc một lớn hơn. Càng về chiều sóng càng dữ dội. Những con sóng lừng lững như quả núi liên tiếp ập đến làm cho trạm rung lắc mạnh. Mặt biển mịt mù trắng xóa, gió rít giật ầm ầm. Tất cả các cửa hướng Đông của trạm đều đóng kín. Lúc đó chỉ cần sơ sẩy là bị gió hất tung xuống biển.
Trước tình hình phức tạp của sóng bão, Chỉ huy trưởng, Đại úy Vũ Quang Chương đã bình tĩnh động viên anh em giữ vững tư tưởng, tổ chức cho các tổ chuẩn bị mọi mặt như áo phao cá nhân, phao bè, lương thực thực phẩm, thuốc quân y, dây ròng rọc… sẵn sàng rời nhà giàn.
21 giờ 30 phút, một con sóng cực lớn đánh trùm lên nhà giàn làm cho những tấm gỗ lát mặt sàn bật tung, nhà giàn chao đảo mạnh. Chiếc tivi trên bàn đổ xuống sàn nhà, toàn bộ giá gạo trong kho đổ sập, giường, tủ, bàn, ghế chạy đi chạy lại, máy phát điện bị chập tắt ngấm, thông tin không liên lạc được vì đứt dây ăng ten… tình hình vô cùng nguy cấp.
Trong tiếng thét gào của gió mưa, Đại uý Vũ Quang Chương hô lớn: “Tất cả phải thật bình tĩnh, bằng mọi cách phải nối được thông tin liên lạc, anh em dùng bao gạo chèn vào chân giường tránh va đập bị tai nạn”. Trong đêm tối mịt mùng, nhân viên báo vụ chiến sĩ Hoàng Xuân Thủy, tay cầm đèn pin nhanh nhẹn bò lên lan can cầu thang lần mò nối lại dây ăng ten, nhân viên cơ điện khắc phục sự cố chập điện. Lúc này là 22 giờ.
Chiến sĩ Hoàng Văn Thủy báo cáo trực tiếp với sở chỉ huy: “Hiện nay sóng đã trùm lên sàn ở, nhà giàn chao đảo mạnh, một số vật dụng trong câu lạc bộ bị đổ vỡ, anh em vẫn bình tĩnh đối phó đề nghị cấp trên cho rời nhà giàn”. Xác định không thể trụ thêm được nữa, sở chỉ huy cấp trên quyết định cho đơn vị rời trạm và yêu cầu phải bảo đảm tuyệt đối an toàn. Tiếng Đại uý Vũ Quang Chương hô: “Tất cả rời nhà, tổ 2 thả phao bè xuống trước, khi xuống biển nhanh chóng bám chặt vào phao”. Lúc đó là 3 giờ 45 phút ngày 13 tháng 12 .
Sau khi tốp 2 xuống rồi đến tốp một từng người xuống bằng dây ròng rọc. Trước khi rời nhà giàn, Chương còn cẩn thận đóng tất cả cửa trạm lại nếu trạm đổ thì anh em không bị nước hút vào trong. Giữa sóng gió và trời tối đen như mực không nhìn thấy gì dù trong gang tấc, Chương hô lớn: “Anh em bám chặt vào phao bè và ra khỏi vòng xoáy”. Đúng lúc đó một con sóng kinh hoàng dựng lên như vách núi đập mạnh làm cho nhà giàn đổ hoàn toàn. Chương và 2 đồng đội của anh bị hất tung không bám được vào dây nữa. Con sóng ấy đã cướp mất anh và đồng đội của anh.
Tại sở chỉ huy ở Lữ đoàn 171 Hải quân, ngay khi nhận tin nhà giàn Phúc Nguyên 2A đổ, tất cả cán bộ, chiến sĩ đang gặp nạn, Bộ tư lệnh Quân chủng Hải Quân đã trực tiếp chỉ đạo thành lập biên đội tàu gồm: HQ-624, HQ-608, HQ-606, HQ-957 đang ở vị trí tránh bão nhanh chóng về tọa độ X và bằng mọi cách tìm kiếm cứu nạn.
Biên đội tàu chia làm hai mũi thẳng hướng đã xác định. Sóng lúc này vẫn còn rất to. Tàu HQ-606 có lượng giãn nước 450 tấn mà cứ chồm lên ngụp xuống trong những cơn sóng xoáy và ngược gió. Có lúc tàu tiến lên mà không nhích lên được tí nào. Đêm đó cán bộ chiến sĩ tàu HQ-606 không ai ngủ được, tất cả ra lan can quan sát tìm kiếm đồng đội. Đến gần sáng sóng giảm hơn, tầm quan sát được xa hơn. Thuyền trưởng Lê Văn Muộn nhận định: Có thể họ đã trôi rất xa so với tọa độ đầu tiên, phải nhanh chóng tìm bằng được kẻo không còn kịp nữa. Theo kinh nghiệm và phán đoán, thuyền trưởng cho tàu quay ngang cắt mũi về hướng Tây Bắc. Bỗng một chiến sĩ quan sát báo cáo phát hiện từ xa có một vật nổi trên biển hướng tàu đang đi tới. Khi cách vật nổi ấy 1 hải lý, chiến sĩ quan sát hô to: “Kia rồi, họ kia rồi các đồng chí ơi”
Lúc này 6 chiến sĩ trên chiếc phao bè mệt lả, quần áo rách tả tơi, da nhợt nhạt do sóng quần và ngâm lâu trong nước mặn. Thuyền trưởng Lê Văn Muộn chỉ huy thủy thủ trên tàu quăng phao tròn, tiếp sức từng người một, tất cả an toàn. Sau khi cứu vớt các anh được chăm sóc sức khỏe, tắm rửa, tàu nấu cháo cho các anh ăn lấy lại sức. Lúc đó là 6 giờ 15 phút ngày 13-12-1998.
Tốp 1 đã được cứu vớt, lệnh Sở chỉ huy biên đội tiếp tục tìm kiếm tốp 2. Nhưng hết ngày thứ 2, ngày thứ 3 và những ngày tiếp theo vẫn không tìm thấy những người còn lại. Việc tìm kiếm tiếp tục bằng con đường ngoại giao, thông báo vơi các nước bạn vùng lân cận về những người bị mất tích thông qua Đại sứ quán. 6 tháng sau, không có sự trả lời của nước bạn về tin tức của các anh, vậy là đã rõ: Các anh đã hy sinh vĩnh viễn nằm lại biển xanh khi tuổi đời còn rất trẻ.
Vòng hoa tri ân giữa biển trời Tổ quốc
Đại uý Vũ Quang Chương quê ở xã Thuỵ Trường, huyện Thái Thuỵ, tỉnh Thái Bình hy sinh khi tuổi chớm 30, anh chưa kịp yêu một người con gái. Ở quê hương, anh còn bố mẹ già và người em gái mong anh lấy vợ để ông bà có cháu nội bế bồng. Anh đã làm tròn sứ mệnh của mình với Tổ quốc, nhưng niềm mong mỏi của gia đình thì anh mãi mãi không thực hiện được...
Thả hoa tưởng niệm các liệt sĩ hy sinh ngoài vùng biển DK1.
Còn Thiếu uý Nguyễn Văn An, tạm biệt quê hương Yên Mật, Kim Sơn, Ninh Bình khi đi làm nhiệm vụ, vợ anh đang mang thai đứa con đầu lòng, chị nói với anh “Em chờ anh về để anh đặt tên cho con”. Không ngờ đó là lời chia tay với người vợ thân yêu lần cuối, cái ngày đoàn tụ vui mừng ấy chưa đến thì anh đã hy sinh. Trước một tuần hy sinh, nhận được thư vợ sinh con trai anh mừng lắm. Tuy chưa được nhìn mặt con nhưng anh tin nó sẽ rất giống anh về lòng dũng cảm.
Chuẩn uý Lê Đức Hồng, chàng thanh niên trẻ ra đi từ quê hương Thạch Mỹ, Thạch Hà, Hà Tĩnh chưa được cầm tay người con gái, ngã vào lòng biển mới 21 tuổi xanh. Ngày anh xung phong ra thềm lục địa làm nhiệm vụ, hành trang mang theo là kỷ niệm vui tươi, lãng mạn của cậu học sinh vừa rời ghế nhà trường, và những ký ức những ngày đầu tiên sống trên thềm lục địa. Giữa cận kề sự sống và sự hy sinh, anh vẫn lạc quan khoe với đồng đội những lá thư viết rồi chưa kịp gửi, còn cất giữ tận đáy ba lô. Đó là những lá thư kết bạn từ báo Tiền Phong chờ tàu thay trực để gửi về đất liền. Ở quê nhà anh còn bố mẹ già và em nhỏ luôn chờ đón anh hoàn thành nghĩa vụ trở về…
Mới đó mà đã 23 năm. 23 năm là một khoảng không dài so với dòng chảy của thời gian, nhưng cũng đủ khắc sâu trong tim chúng tôi về sự hy sinh quên mình của các anh. Nơi trước đây các anh ở và ngã xuống, giờ đây đã xây dựng nhà giàn DK1/15 (Phúc Nguyên B).
Vòng hoa trước biển viếng các anh hôm nay, như thay lòng ghi ơn các anh - những liệt sĩ bất tử của nhà giàn DK1. Các anh mãi mãi nằm lại biển khơi và trong trái tim triệu người dân đất Việt.
Mai Thắng