“Bác Hồ, Người là tình yêu thiết tha nhất trong lòng dân và trong trái tim nhân loại. Cả cuộc đời Bác chăm lo cho hạnh phúc nhân dân; cả cuộc đời Bác hy sinh cho dân tộc Việt Nam...”. Có thể nói, Người đã dành trọn cuộc đời mình để đấu tranh cho tự do, hạnh phúc, cho áo ấm, cơm no của mọi người, nhưng riêng mình thì Bác sống vô cùng giản dị và thanh đạm, bởi vì lẽ sống của Người là “lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ”…

    Ngày Gia đình Việt Nam 28/6 hằng năm là mốc quan trọng để những con người đất Việt hướng về cội nguồn, về những người thân yêu, qua đó nuôi dưỡng những tình cảm đẹp, những giá trị văn hoá cao quý của dân tộc. Cho dù đi đâu, làm gì, gia đình vẫn là nơi để nhớ, để yêu thương và để quay về.

    Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên quan tâm đến “Gia đình”. Hơn ai hết, Bác là người thấu hiểu và dành tình cảm sâu sắc nhất của mình cho gia đình, nhưng do thời gian hoạt động cách mạng xa nhà Bác thiếu thốn tình cảm ấm áp, thiêng liêng gia đình và không có thời gian chăm sóc cho gia đình bé nhỏ của mình tại Nam Đàn, Nghệ An. Nhưng bù lại Bác coi trọng tình cảm gia đình của người Việt Nam và Người đã có lần trả lời phóng viên nước ngoài: “Tôi không có gia đình, cũng không có con cái. Nước Việt Nam là đại gia đình của tôi. Tất cả trẻ em Việt Nam đều là con của tôi”. Trong bài nói chuyện tại Hội nghị cán bộ thảo luận Dự thảo Luật Hôn nhân và gia đình này 10 tháng 10 năm 1959, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Quan tâm đến gia đình là đúng, vì nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội tốt thì gia đình càng tốt hơn, hạt nhân của xã hội là gia đình. Chính vì vậy, muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội là phải chú ý hạt nhân cho tốt” (Hồ Chí Minh toàn tập, 2011).

    Trong cuốn 117 chuyện kể về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật, xuất bản năm 2007, tôi đã đọc mẩu chuyện: “Bác không thăm những người như mẹ con thím thì còn thăm ai”. Đọc đi, đọc lại nhiều lần về câu chuyện này, tôi đã nhận ra tình cảm vô cùng thiêng liêng của Bác dành cho mọi người trong đại gia đình dân tộc Việt Nam, nhất là dành cho những người nghèo khó, với ý nghĩa nhân văn không để một ai bị bỏ lại phía sau.

    Chuyện “Bác không thăm những người như mẹ con thím thì còn thăm ai” kể rằng:

    “Thấy người lạ, mấy em quay ra nhìn tôi. Em lớn, cặp mắt như dò hỏi nhưng vẫn lễ phép:

    - Cháu chào bác ạ!

    - Mẹ cháu đâu?

    - Tôi vội hỏi.

    - Bác ạ, bác hỏi gì cháu?

    - Chị Chín từ trong bếp đi ra, vai quẩy đôi thùng, có lẽ chị đi gánh nước để sớm mai khỏi bị “dông”.

    Chị vừa trả lời vừa nhìn tôi hơi ngạc nhiên, tôi vội bảo:

    - Chị ạ, chị ở nhà...

    Chị Chín vẻ lo lắng, quay lại nhìn lũ trẻ. Hình như chị lo lũ trẻ nghịch dại nên cán bộ tới chăng? Tôi vội bảo thêm:

    - Chị ở nhà, có khách đến thăm Tết đấy!

    Vừa lúc ấy, Bác đã bước vào. Chị Chín sửng sốt nhìn Bác. Chiếc đòn gánh bỗng rơi khỏi vai chị. Chiếc thùng sắt gieo xuống đất kêu loảng xoảng. Tôi vội xếp lại hộ chị. Mấy cháu nhỏ kêu lên: “Bác, Bác Hồ” rồi chạy lại quanh Bác.

    Lúc này chị Chín mới như chợt tỉnh, chị chạy tới ôm choàng lấy Bác và bỗng nhiên khóc nức nở. Đôi vai gầy sau làn áo nâu bạc rung lên từng đợt. Bác đứng lặng, hai tay Người nhẹ nhẹ vuốt lên mái tóc chị Chín. Chờ cho chị bớt xúc động, Người an ủi:

    - Năm mới sắp đến, Bác đến thăm thím, sao thím lại khóc?

    Tuy cố nén, nhưng chị Chín vẫn không ngừng thổn thức, chị nói:

    - Có bao giờ... có bao giờ Chủ tịch nước lại tới thăm nhà chúng con,... mà bây giờ mẹ con chúng con lại được thấy Bác ở nhà. Con cảm động quá! Mừng quá... thành ra con khóc... Bác nhìn chị Chín, nhìn các cháu một cách trìu mến và bảo:

    - Bác không tới thăm những người như mẹ con thím, thì còn thăm ai?Người xoa đầu các cháu và cho các cháu kẹo, rồi hỏi chị Chín:

    - Thím hiện nay làm gì?

    - Dạ, cháu làm phu khuân vác ở Văn Điển ạ!

    - Như vậy là làm công nhân chứ! Sao lại gọi là phu?

    - Vâng ạ, cháu trót quen miệng như trước kia.

    - Thím vẫn chưa có công việc ổn định à?

    - Dạ, cháu đã ngoài ba mươi tuổi, lại kém văn hoá nên tìm việc có nghề nghiệp cũng khó.

    Bác quay nhìn đồng chí Phó Bí thư Thành uỷ và đồng chí Chủ tịch Uỷ ban hành chính thành phố Hà Nội. Bác lại hỏi:

    - Mẹ con thím có bị đói không?

    - Thưa Bác, hồi Tây còn ở đây thì dẫu có cả bố cháu cũng vẫn đói ạ! Bây giờ bố cháu mất rồi, nhưng đói thì không ngại, rét cũng không lo, song việc chi tiêu thì còn chắt chiu lắm ạ! Nói tới đây chị lại rơm rớm nước mắt.

    Bác chỉ vào cháu lớn nhất và hỏi:

    - Cháu có đi học không?- Dạ, cháu đang học lớp bốn ạ! Cháu nó vất vả lắm! Sáng đi học, chiều về phải trông các em và đi bán kem, hoặc bán lạc rang để đỡ đần cháu... Còn cháu thứ hai thì học lớp ba, cháu thứ ba học lớp hai. Dạ, khó khăn nhưng vợ chồng cháu trước đã dốt nát, nay cũng phải cố cho các cháu đi học.

    Bác tỏ ý bằng lòng. Người ân cần dặn dò việc làm ăn và việc học tập cho các cháu. Nhân dân trong ngõ đã tới quây quần trước sân. Bác bước ra thăm hỏi và chúc Tết bà con. Mọi người cùng mẹ con chị Chín theo tiễn Bác ra xe. Khi chiếc xe từ từ lăn bánh, mấy mẹ con chị vẫy chào Bác, nhưng nét mặt chị Chín vẫn bàng hoàng như việc Bác vào thăm Tết mà chị không rõ là thật hay hư.

    Trên xe về Phủ Chủ tịch, vầng trán mênh mông của Người còn đượm những nét suy nghĩ.

    Tôi khẽ trình bày với Bác:

- Thưa Bác, năm nay Thành uỷ Hà Nội đã để ra mười vạn đồng trợ cấp cho các gia đình túng thiếu.

    Bác quay lại nhìn tôi rồi bảo:

    - Bác biết, nhưng muốn cho mọi người vui Tết, trước hết phải lo cho ai cũng có việc làm. Phải chú ý những người có khó khăn đặc biệt”.

    Như vậy, Bác cũng như chúng ta, là con người bình thường nhưng ở Người những chuyện đời thường lại trở nên vĩ đại, bởi vì đã vượt lên trên cái bình thường của chính mình với mục đích thiêng liêng, cao đẹp mà cả cuộc đời, sự nghiệp của Người luôn phấn đấu đem lại là: “Độc lập, Tự do, Hạnh phúc” và ấm no cho nhân dân…

    Trong bối cảnh hiện nay, trước những biến đổi của xã hội, tác động của nền kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đem lại những thuận lợi và cơ hội phát triển mạnh mẽ, nhưng mặt trái của nó dự báo sẽ có những rủi ro, thách thức không nhỏ đến gia đình như mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình, văn hoá ứng xử gia đình, vẫn còn nhiều vụ bạo lực với phụ nữ, trẻ em trong gia đình... Vì vậy, nhân ngày Gia đình Việt Nam, mỗi người chúng ta cần có trách nhiệm cùng sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị. Các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội cần quan tâm đẩy mạnh hơn nữa việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, thường xuyên quan tâm xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc, đẩy mạnh công tác bảo vệ, chăm sóc giáo dục trẻ em, thực hiện tốt các chính sách cho người nghèo, phát huy vai trò của gia đình và giáo dục gia đình, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trước mắt, năm 2021 thực hiện tốt và có kết quả cao nhất trong “Tháng hành động quốc gia phòng, chống bạo lực gia đình: “Gia đình bình an - xã hội hạnh phúc””. Cũng như việc đưa Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam trong giai đoạn mới - Đảng và Nhà nước cần có những giải pháp đồng bộ, không chỉ hỗ trợ xây dựng gia đình hạnh phúc, mà cần quan tâm hơn nữa đến cơ quan quản lý nhà nước về gia đình các cấp, đảm bảo thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của công tác gia đình, góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030, tầm nhìn 2045 với tinh thần bền vững như Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội bổ sung, phát triển năm 2011 khẳng định: “Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc thật sự là tế bào lành mạnh của xã hội”./.

Anh Võ