Trên địa bàn huyện Mỹ Tú hiện có 6 cống chủ lực phục vụ công tác tiêu úng. Tuy vậy, một số hệ thống cống giáp kênh Quản lộ Phụng Hiệp còn hở nên việc ngăn nước trong mùa mưa bão hay triều cường là rất khó. Đặc biệt, khi cống Tam Sóc bị vỡ thân, công tác ngăn triều cường trên địa bàn càng trở nên bất lợi hơn. Để tăng cường công tác phòng, chống ngập úng, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mỹ Tú tiến hành kiểm tra, rà soát các tuyến đê bao khép kín ở từng tiểu vùng, quan tâm, đảm bảo vận hành tốt hệ thống trạm bơm hiện có. Riêng đối với cống Tam Sóc, hiện cũng đã hoàn thiện công trình đập tạm nhằm hỗ trợ tạm thời việc tiêu úng, thoát nước, đặc biệt là khắc phục nguy cơ tiếp tục xảy ra sạt lở.
Công trình đập tạm trên kênh Tam Sóc cơ bản hoàn thiện.
Đồng chí Nguyễn Thanh Điền – Huyện ủy viên, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mỹ Tú, cho biết: “Trong khi chờ kinh phí đầu tư của Trung ương và tỉnh, địa phương sẽ cân đối nguồn vốn, thủy lợi phí, đất trồng lúa theo Nghị định 35/2015/NĐ-CP, ngày 13 tháng 04 năm 2015 của Chính phủ để khép kín các tiểu vùng, hệ thống cống, bờ bao, trạm bơm để phục vụ sản xuất trước mắt. Địa phương cũng đề nghị cấp trên đầu tư thêm các hệ thống cống dọc tuyến Quản lộ Phụng Hiệp, như vậy huyện Mỹ Tú sẽ đảm bảo được việc chống úng vào mùa nước nổi, đảm bảo phục vụ sản xuất được tốt hơn”.
Riêng tại thị xã Ngã Năm, rút kinh nghiệm sau đợt thiệt hại do tình trạng ngập úng xảy ra trên trà lúa Hè Thu năm 2023, vụ Hè Thu năm nay, thị xã đã chủ động dịch chuyển lịch thời vụ gieo sạ sớm hơn nửa tháng để tránh giai đoạn mưa bão thường xuất hiện tập trung vào tháng 6 và tháng 7. Dù vậy, sự hạn chế về hạ tầng thủy lợi vẫn là trở ngại lớn của địa phương. Toàn thị xã hiện có 70 trạm bơm, 74 cống nội đồng, 36 thuyền bơm. Tuy nhiên, các công trình này chỉ phục vụ công tác tiêu úng cho khoảng 60% diện tích sản xuất nông nghiệp, 40% phần diện tích còn lại vẫn có nguy cơ xảy ra ngập úng cục bộ khi gặp các đợt mưa lớn, triều cường hay áp thấp nhiệt đới.
Đồng chí Lâm Đăng Vinh - Phó trưởng Phòng Kinh tế thị xã Ngã Năm, cho biết thêm: “Với điều kiện bất lợi này mong các ngành, các cấp xem xét, hỗ trợ cho địap hương đầu tư xây dựng khép kín các phần diện tích còn lại, cũng như triển khai kịp thời danh mục các công trình mà địa phương đã đề xuất. Hiện tại, Pòng Kinh tế huyện cũng phối hợp với các xã, phường, thị trấn chỉ đạo các tổ hợp tác và người dân tại một số khu vực tự tiến hành khép kín các khu vực nhỏ, hợp tác với nhau trong việc bơm tát để giảm thiệt hại do ngập úng”.
Tỉnh Sóc Trăng hiện có 3 địa phương vùng trũng gồm huyện Mỹ Tú, huyện Thạnh Trị và thị xã Ngã Năm thuộc vùng Dự án thủy lợi Quản lộ Phụng Hiệp, với diện tích đất nông nghiệp khoảng 60.000 ha. Từ khi được Trung ương hỗ trợ đầu tư Dự án phân ranh mặn ngọt Bạc Liêu - Sóc Trăng thông qua Cống Âu thuyền Ninh Quới, đã giúp các địa phương cơ bản kiểm soát được xâm nhập mặn. Tuy nhiên, do địa hình vùng trũng kết hợp cùng tác động của các yếu tố thời tiết cực đoan nên việc tiêu nước, chống úng ở các khu vực chưa có bờ bao kiên cố gặp rất nhiều khó khăn.
Để đảm bảo chủ động kiểm soát nguồn nước, giảm thiểu thiệt hại do ngập úng; phát triển ổn định, bền vững đối với diện tích lúa, hoa màu tại 3 huyện vùng trũng nêu trên, hiện nay, UBND tỉnh Sóc Trăng đã đề xuất Trung ương đầu tư “Dự án phòng, chống ngập úng vùng Quản lộ Phụng Hiệp” với kinh phí khoảng 600 tỷ đồng. Khi Dự án hoàn thành sẽ đảm bảo hệ thống thủy lợi khép kín, góp phần thực hiện có hiệu quả Dự án sản xuất lúa phát thải cacbon thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh khảo sát vị trí xây dựng hệ thống cống thuộc Dự án phòng, chống ngập úng vùng Quản lộ Phụng Hiệp”.
Đồng chí Huỳnh Ngọc Nhã - Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng, thông tin thêm: “Để đảm bảo tình hình sản xuất cho bà con trong những mùa vụ tiếp theo, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo các địa phương chuẩn bị các phương án điều tiết nước tại các hệ thống thủy lợi, kênh tiếp nước, nhằm có sự chủ động từ sớm, từ xa để đảm bảo hạn chế thấp nhất thiệt hại sản xuất cho bà con tại các khu vực vùng trũng. Còn về lâu dài, ngành cũng đã tham mưu UBND tỉnh đầu tư đồng bộ cho khu vực vùng trũng hệ thống thủy lợi khép kín tại các vùng đê bao ngoài để điều tiết chủ động việc tiêu nước, cấp nước một cách hài hòa. Theo đó, sẽ sẽ đầu tư 17 cống tại tuyến Quản lộ Phụng Hiệp nhằm đồng bộ hóa với các cống đã có sẵn để thực hiện tốt việc chống ngập úng tại các khu vực vùng trũng của Mỹ Tú, thị xã Ngã Năm, một phần Thạnh Trị và Châu Thành”.
Biến đổi khí hậu đã gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan như xâm nhập mặn kéo dài và không còn diễn ra theo chu kỳ, tình trạng mưa bão, lũ lụt ngày càng diễn biến bất thường... Vì vậy, bên cạnh các giải pháp đang được ngành chức năng triển khai, người dân cần thường xuyên quan tâm theo dõi dự báo tình hình thời tiết, thủy văn để bố trí sản xuất hợp lý. Riêng nông dân tại các địa phương thuộc vùng trũng của tỉnh cần chủ động gia cố bờ bao, đê bao; thực hiện các biện pháp tiêu úng bằng nguồn lực sẵn có nhằm giảm thiểu thấp nhất khả năng thiệt hại có thể xảy ra.
Ngọc Thơ