Và cứ vào dịp đón xuân mới, năm mới, Tết Nguyên đán cổ truyền của dân tộc, vào giờ khắc giao thừa, đồng bào và chiến sĩ cả nước lại hồi hộp nghe Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc thơ chúc Tết.... với bao tình cảm ấm áp thương yêu. Điều này đã trở thành thông lệ, truyền thống và văn hóa của dân tộc Việt Nam ta. Từ các cụ già râu tóc bạc phơ đến bầy em nhỏ, tất cả đều cảm thấy lòng lắng lại khi nghe giọng nói ấm áp, thiết tha qua những vần thơ Bác.
Thơ chúc Tết Canh Dần -1950, Bác viết:
“Kính chúc đồng bào nǎm mới,
Mọi người càng thêm phấn khởi,
Toàn dân xung phong thi đua,
Đẩy mạnh cuộc chuẩn bị tới,
Chuyển mau sang tổng phản công,
Kháng chiến nhất định thắng lợi”.(1)
Thơ chúc tết của Bác - Sức mạnh tiềm tàng trong tâm hồn rộng mở, lời thơ cũng là lời kêu gọi sức mạnh đoàn kết và lý tưởng cách mạng cao cả. Ẩn sâu trong những khúc ca hào sảng ấy là một tấm lòng vì nước, vì dân. Lời thơ như lời hiệu triệu, là nguồn cổ vũ, động viên, xốc dậy tinh thần hăng hái chiến đấu và chiến thắng. Nhịp thơ 6/6 mà Bác Hồ sử dụng thật đắc địa, mạnh mẽ, dứt khoát, như nhịp trống chiêng thúc giục đoàn quân ra trận. Nhịp thơ này vào đầu năm mới càng có ý nghĩa nhiều hơn, thể hiện sự lạc quan, tin tưởng, khí thế hào hùng, thực sự mang lại sự “phấn khởi” trong toàn quân, toàn dân ta. Để rồi, Bác Hồ kết lại, dự đoán “Chuyển mau sang tổng phản công/Kháng chiến nhất định thắng lợi”. Đó cũng là “Chất thép” trong thơ của Hồ Chủ tịch đã tạo dáng cho mùa xuân của thời đại một nét rất riêng, khoẻ khoắn, ấm nồng sức trẻ, niềm chung vui chiến thắng của những người chiến sĩ cùng chảy trong mình dòng máu của lý tưởng cộng sản, cùng gánh vai để giải phóng Tổ quốc thân yêu.
Đến Xuân Nhâm Dần 1962, Bác gửi gắm khát vọng hòa bình qua những vần thơ:
“Nǎm Dần, mừng Xuân thế giới,
Cả nǎm châu phấp phới cờ hồng.
Chúc miền Bắc thi đua phấn khởi,
Bốn mùa hoa Duyên-hải, Đại-phong.
Chúc miền Nam đấu tranh tiến tới,
Sức triệu người hơn sóng biển Đông.
Chủ nghĩa xã hội càng thắng lợi,
Hoà bình thống nhất quyết thành công”.(2)
Lời thơ chân thành, giản dị mừng mùa Xuân mới - Nhâm Dần 1962 của Bác là niềm vui, niềm tin thắng lợi của cách mạng trong nước và thế giới với “Bốn mùa hoa Duyên - hải, Đại - phong/Chúc miền Nam đấu tranh tiến tới” và “Cả nǎm châu phấp phới cờ hồng”. Không có một bài thơ nào Người không đặt vào đó niềm mong mỏi, một sự động viên, cổ vũ dành cho cán bộ, chiến sĩ và các tầng lớp nhân dân hoặc dự báo trước về tình hình đất nước… Trong từng câu, từng chữ của mình, bên cạnh cái tươi mới và rạng rỡ của không gian mùa xuân được mở ra thì bao giờ Người cũng dành những điều tốt đẹp và những điều Người hằng mong muốn cho non sông, Tổ quốc, cho dân tộc Việt Nam.
Mỗi bài thơ chúc Tết, mừng Xuân mới là tình cảm chân thành, tấm lòng sắt son, tất cả vì sự nghiệp cách mạng, vì nước của Bác đối với đồng bào, đồng chí, anh em, đối với dân tộc, đối với con người; mỗi bài thơ của Bác là đường lối cách mạng cụ thể của một năm, một giai đoạn. Nếu tổng hợp toàn bộ những bài thơ chúc Tết - mừng Xuân mới của Bác theo trật tự thời gian, thì đó là đường lối cách mạng của Đảng, của Bác qua những chặng đường cụ thể và đường lối cách mạng chung được thể hiện bằng hình thức giản dị, dễ hiểu. Mà trong hai bài thơ chúc Tết - mừng Xuân năm Dần này là một minh chứng việc nước - việc dân trong Bác luôn gắn chặt với nhau. Thơ chúc Tết nhưng trong đó là tư tưởng chính trị, là đường lối cách mạng được lan tỏa nhẹ nhàng mà sâu sắc, là lời hiệu triệu dành cho cả non sông, đất nước và là niềm tin mãnh liệt vào ngày chiến thắng không xa.
79 mùa Xuân của cuộc đời, Bác Hồ kính yêu đã dành trọn cho dân, cho nước. Xuyên suốt 22 bài thơ chúc Tết, từ bài thơ đầu tiên năm 1942 đến bài thơ cuối cùng năm 1969, Bác đã thể hiện trọn vẹn tinh thần lạc quan, ý chí quyết tâm mạnh mẽ cùng niềm tin tất thắng vào sự nghiệp cách mạng vẻ vang của nước nhà. Đã hơn 50 mùa xuân vắng giọng đọc thơ chúc Tết ấm áp, thân thương của Người trong thời khắc giao thừa. Thế nhưng, những bài thơ chúc Tết ngày xưa của Bác, khi đọc lại vẫn thấy còn vẹn nguyên niềm hân hoan, rạo rực của hơi thở ngày xuân mới; vẫn thấy ngập tràn niềm tin, phơi phới hy vọng cho một năm mới thành công, thắng lợi. Và như nhà thơ Tố Hữu từng viết, cả khi Người không còn nữa, Tết đến mọi nhà vẫn ước mong:
“Bác ơi!
Tết đến. Giao thừa đó
Vẫn đón nghe thơ Bác mọi lần
Ríu rít đàn em vui pháo nổ
Tưởng nghìn tay Bác vỗ sang xuân ...”
(Tố Hữu)
Xuân mới đang về - Xuân Nhâm Dần 2022, mỗi cán bộ, Đảng viên và các thế hệ người dân Việt Nam càng trân quý hơn những bài thơ chúc Tết của Chủ tịch Hồ Chí Minh và đều nguyện nỗ lực phấn đấu, phát huy tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực, tự cường, khắc phục khó khăn, nhất là nỗ lực vượt qua đại dịch COVID-19, cùng chung sức, chung lòng xây dựng, bảo vệ quê hương, đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc như mong ước của Người:“Xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh” ./.
Anh Duy
--------------------------
(1) Báo Sự thật, số: 128, ngày 19/2/1950); Hồ Chí Minh, Toàn tập, T6, NXb. Chính trị Quốc gia, HN, 2000.
(2) Báo Nhân Dân, số: 2876, ngày 5/2/1962); Hồ Chí Minh, Toàn tập, T10, NXb. Chính trị Quốc gia, HN, 2000.