Nhờ được đào tạo nghề, nhiều bà con Khmer ở Thạnh Trị đã có việc làm, nâng cao thu nhập, vươn lên thoát nghèo. Ảnh: Chí Bảo
Để thực hiện chuyển dịch cơ cấu từ một nền kinh tế nông nghiệp thuần nông thành nền kinh tế đa dạng, hiệu quả và bền vững, cần có nguồn nhân lực đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới. Các cấp, các ngành trong toàn tỉnh đã xác định công tác dạy nghề cho lao động nông thôn vừa là nhiệm vụ quan trọng, vừa cấp bách, vừa lâu dài và là trách nhiệm của các ngành, các cấp và toàn xã hội.
Từ khi có Quyết định số 1956/QĐ-TTg, ngày 27/11/2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020”, Chỉ thị số 01-CT/TU, ngày 23/11/2010 của Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn từ nay đến năm 2020 và Chỉ thị số 19-CT/TW, ngày 05/11/2012 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dạy nghề cho lao động nông thôn, đến nay các cơ sở đào tạo nghề trong toàn tỉnh đã tổ chức dạy nghề cho 233.898/215.000 người, đạt 108,79% chỉ tiêu; trong đó, hỗ trợ học nghề cho lao động nông thôn là 85.711 người, số người học nghề đã tốt nghiệp là 82.040 người, đạt tỷ lệ 95,72% tổng số lao động nông thôn được hỗ trợ học nghề.
Thời gian qua, công tác dạy nghề cho lao động nông thôn luôn được các cấp ủy đảng, chính quyền trong toàn tỉnh quan tâm. Đặc biệt, chú trọng dạy nghề cho thanh niên nói chung và thanh niên nông thôn nói riêng, vì thanh niên có vai trò quan trọng trong phát triển nguồn lao động trẻ đủ kiến thức, kỹ năng, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Kết quả, giai đoạn 2011-2020, tỉnh đã tổ chức dạy nghề cho 48.363 thanh niên, trong đó có 28.086 nữ thanh niên, đạt tỷ lệ 58,07% tổng số thanh niên học nghề; có 650 thanh niên sau khi học nghề đã tham gia xuất khẩu lao động (các thị trường: Macao, Malaysia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan,...), số còn lại làm việc tại các doanh nghiệp trong nước và tự tạo việc làm tại chỗ.
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác đào tạo nghề nông thôn là dạy nghề cho nông dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp. Các nghề được tập trung đào tạo trong thời gian qua ở tỉnh Sóc Trăng là chăn nuôi gia súc, gia cầm; trồng trọt rau màu, cây lương thực; nuôi thủy sản. Nhìn chung, các ngành, nghề đào tạo trong thời gian qua phù hợp với năng lực, điều kiện làm việc của lao động nông thôn, nâng cao kỹ thuật canh tác, nuôi trồng, góp phần tăng năng suất lao động, thu nhập cho nông dân; đồng thời, dạy nghề cho nông dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp đã giúp họ tham gia tốt vào các vùng sản xuất hàng hóa tập trung theo chuỗi giá trị nông sản, sản xuất nông sản xanh, sạch đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu; bên cạnh đó, việc lồng ghép các chương trình, dự án dạy nghề cho nông dân được các địa phương tổ chức linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tiễn, đáp ứng được nhu cầu của nông dân.
Hiệu quả từ các lớp tập huấn cho nông dân trong những năm qua đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao tỷ lệ lao động qua đào tạo, giảm tỷ lệ hộ nghèo, đóng góp tích cực vào kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đặc biệt, trong lĩnh vực sản xuất lúa gạo, nhất là lúa gạo chất lượng cao đã giúp tăng thu nhập cho nông dân, tăng khả năng cạnh tranh của ngành hàng lúa gạo, giảm tác động tiêu cực tới môi trường đối với sản xuất lúa gạo. Kết quả, giai đoạn 2011-2020, trên địa bàn tỉnh đã tổ chức dạy nghề nông nghiệp cho 41.053 nông dân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, trong đó có 19.550 nữ nông dân, đạt tỷ lệ 50,74% tổng số nông dân học nghề; tỷ lệ nông dân có việc làm sau học nghề chiếm trên 91%.
Qua 10 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 19-CT/TW của Ban Bí thư, công tác dạy nghề cho lao động nông thôn luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội. Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn” các cấp hoạt động tích cực, kịp thời kiện toàn thành viên khi có thay đổi, chủ động tham mưu cho Ủy ban nhân dân cùng cấp xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động, kế hoạch kiểm tra, giám sát hằng năm đối với việc thực hiện công tác dạy nghề cho lao động nông thôn, huy động được sự phối hợp của các sở, ngành, cơ quan, đơn vị trong việc triển khai thực hiện đề án tích cực, có hiệu quả nên công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đã từng bước đi vào nề nếp. Dạy nghề gắn với giải quyết việc làm phù hợp cho lao động nông thôn và điều kiện thực tế tại địa phương, góp phần làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp, giảm nghèo bền vững (năm 2011, tổng số hộ nghèo là 70.648 hộ, tỷ lệ 22,68%; năm 2016, tổng số hộ nghèo là 57.814 hộ, tỷ lệ 17,89%; năm 2021, tổng số hộ nghèo là 22.120 hộ, tỷ lệ 6,64%) rút ngắn thời gian thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới; đồng thời, thúc đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn và phát triển công nghiệp, dịch vụ trên địa bàn tỉnh.
Công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn ở tỉnh Sóc Trăng trong thời gian qua mặc dù đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, nhưng vẫn còn một số ít cấp ủy, cán bộ, đảng viên và nhân dân chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của công tác này; việc tuyên truyền ở một số địa phương chưa được chú trọng, chưa nắm bắt kịp thời yêu cầu tuyển dụng lao động của các doanh nghiệp, đặc biệt là thông tin về đối tượng lao động, điều kiện tuyển dụng, trình độ tay nghề, số lượng tuyển dụng, mức lương, điều kiện đãi ngộ của các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất. Nguồn kinh phí thực hiện chính sách hỗ trợ dạy nghề, dạy nghề cho lao động nông thôn chưa tập trung đầu mối quản lý, thực hiện. Công tác điều tra, khảo sát, dự báo nhu cầu tuyển dụng, nhu cầu học nghề chưa kịp thời, kết quả dự báo nhu cầu còn chung chung, chưa cụ thể, chưa dự báo tốt nơi làm việc, mức thu nhập của việc làm, thiếu tính định hướng lâu dài cho dạy nghề. Công tác xã hội hóa trong dạy nghề, dạy nghề cho lao động nông thôn tại một số địa phương chưa được thực hiện. Doanh nghiệp tham gia liên kết, phối hợp dạy nghề, tuyển dụng lao động sau dạy nghề còn hạn chế, chưa trở thành phong trào, khâu quan trọng trong quá trình dạy nghề gắn với giải quyết việc làm và sự phát triển bền vững của doanh nghiệp; từng lúc công tác kiện toàn cán bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp còn chậm và khó khăn về chỉ tiêu biên chế được giao, so với nhu cầu vị trí việc làm trong quản lý nhà nước về giáo dục nghề nghiệp.
Để tỉnh Sóc Trăng phát triển nhanh, năng động, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế vùng Đồng bằng sông Cửu Long, trong thời gian tới cần khắc phục những hạn chế trong công tác đào tạo nghề; áp dụng những thành tựu khoa học kỹ thuật, số hóa dần vào công tác đào tạo nghề và đẩy mạnh hơn nữa công tác đào tạo nghề nông thôn, nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu trong tình hình mới.
Thùy Dương