Linh động, chủ động phòng ngừa từ sớm, từ xa
Hằng năm, khoảng tháng 11, UBND huyện Cù Lao Dung cùng các cơ quan chuyên môn khẩn trương nắm tình hình và chỉ đạo phòng ngừa, khuyến cáo trong nhân dân; tập trung huy động mọi nguồn lực để thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống thiếu nước, hạn hán, xâm nhập mặn ngay từ đầu năm. Theo đồng chí Huỳnh Thanh An - Phó Chủ tịch UBND huyện Cù Lao Dung, huyện đã thực hiện tốt tinh thần và tư thế chuẩn bị sẵn sàng, đầy đủ vật chất, phương tiện để ứng phó khi hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn xảy ra năm 2024 theo phương châm “bốn tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; phương tiện, vật tư tại chỗ; hậu cần tại chỗ). Kiểm tra, rà soát hệ thống công trình thủy lợi, các cống đầu mối đảm bảo cung cấp đủ lượng nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt của người dân khi mặn xâm nhập sâu vào nội đồng. Chỉ đạo các địa phương xây dựng kế hoạch, kịch bản phòng, chống xâm nhập mặn riêng trên từng địa bàn quản lý; tranh thủ sự hỗ trợ từ các nguồn, đảm bảo hạn chế thấp nhất thiệt hại về sản xuất và dân sinh.
Lãnh đạo huyện Cù Lao Dung kiểm tra các công trình thủy lợi, các cống đầu mối. Ảnh Sớm Mai
Dù xử lý vấn đề mang tính cấp thiết hay lâu dài, huyện Cù Lao Dung luôn phát huy sức mạnh của cộng đồng, tập thể. Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, UBND huyện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, tổ chức, đoàn thể và UBND các xã, thị trấn trên địa bàn khẩn trương thực hiện những giải pháp trọng tâm nhằm chuẩn bị sẵn sàng cho công tác phòng chống, ứng phó hạn hán, xâm nhập mặn mùa khô. Trước hết là tập trung làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, vận động, hướng dẫn để từng hộ gia đình, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trên địa bàn hiểu, chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn. Tăng cường năng lực dự báo, cảnh báo trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân theo dõi, có giải pháp ứng phó kịp thời. Theo dõi chặt chẽ tình hình, diễn biến của hạn, xâm nhập mặn, nguồn nước trên các sông, rạch để điều tiết hợp lý các hệ thống công trình; thông báo thời gian vận hành hệ thống cống để người dân chủ động lấy và trữ nước tưới phục vụ sản xuất. Triển khai tổ chức sản xuất theo hướng dẫn và kế hoạch của ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Bên cạnh đó, huyện còn quan tâm công tác thủy lợi tạo nguồn, chỉ đạo khảo sát, kiểm tra hệ thống các công trình thủy lợi trên địa bàn để kịp thời duy tu, sửa chữa các công trình bị hư hỏng, xuống cấp. Tiến hành thực hiện việc nạo vét khu vực cửa cống lấy nước, hệ thống kênh mương, đắp đập ngăn mặn để tận dụng tối đa nguồn nước, giảm thất thoát. Đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình đang xây dựng để đưa vào vận hành khai thác, kịp thời ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ sản xuất và dân sinh vào đầu mùa khô năm 2023 - 2024. Tổng hợp danh mục các công trình nạo vét kết hợp gia cố bờ bao phòng, chống triều cường; hạn hán xâm nhập mặn mùa khô. Đặc biệt, huyện đã đề xuất tỉnh hỗ trợ đầu tư với 85 hạng mục công trình nạo vét; 15 hạng mục công trình sửa chữa cống; 10 hạng mục công trình bồi trúc, chống tràn trên đê bao Tả - Hữu; 13 hạng mục nâng cấp bờ bao đầu kênh đê bao Tả - Hữu; 5 hạng mục công trình nâng cấp bờ bao đầu kênh đê bao biển và 4 hạng mục công trình khơi thông dòng chảy ở các cửa cống lớn trên đê bao biển, đê bao Tả - Hữu Cù Lao Dung với tổng kinh phí thực hiện trên 19,7 tỷ đồng. Đồng thời, đề xuất tỉnh hỗ trợ cho huyện từ nguồn kinh phí hỗ trợ sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi năm 2024 là 10 hạng mục công trình trên địa bàn các xã, thị trấn với tổng kinh phí thực hiện khoảng 3,2 tỷ đồng...
Ở từng lĩnh vực, UBND huyện Cù Lao Dung đều chỉ đạo cụ thể, có các kịch bản ứng phó và thường xuyên, liên tục đôn đốc, kiểm tra, chỉ đạo phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn.
Theo dõi từng diễn biến, đảm bảo không ảnh hưởng cây trồng
Nhờ có sự khuyến cáo, hướng dẫn kịp thời của địa phương mà vườn cây trái (mít, chanh, nhãn) 3 ha của ông Nguyễn Văn Tấn, ở ấp Nguyễn Tăng, xã Đại Ân 1, huyện Cù Lao Dung không bị ảnh hưởng. “Khi vừa hết mưa, tôi đã lên kế hoạch trữ nước. Tôi đào mương với diện tích ngang 2m, dài khoảng 80m, trải giấy bạc. Vào thời điểm hợp lý, tôi bơm nước lên trữ. Để tiết kiệm nước tưới trong mùa khô, sáng tôi tưới nửa diện tích vườn cây, chiều tưới diện tích còn lại và tưới vào thời tiết mát. Hiện trời nắng nóng gay gắt nhưng vườn cây của tôi vẫn tươi tốt. Đối với mít, nếu thiếu nước rất dễ bị xuống lá; còn nhãn thiếu nước sẽ ảnh hưởng đến trổ bông... Tùy vào đặc điểm, giai đoạn phát triển của cây trái mà tôi sẽ cung cấp lượng nước phù hợp, đảm bảo tiết kiệm nhưng đủ lượng nước cho cây trái phát triển” - ông Tấn chia sẻ.
Trong tháng 3/2024 vừa qua, trên địa bàn huyện Cù Lao Dung, diện tích xuống giống cây màu và cây công nghiệp ngắn ngày là 750 ha (lũy kế diện tích xuống giống quý I là 3.476 ha, đạt 32,79% kế hoạch, tăng 951 ha so với cùng kỳ). UBND huyện triển khai kế hoạch phát triển ổn định vùng trồng mía theo hướng liên kết tập trung trên địa bàn huyện Cù Lao Dung niên vụ 2024 - 2025. Đối với cây mía, niên vụ 2023 - 2024 với diện tích 2.700 ha, đã thu hoạch 1.426 ha (chiếm 52,81% diện tích), năng suất bình quân 116 tấn/ha; diện tích cây lâu năm 5.250 ha, đạt 97,22% kế hoạch, tăng 240 ha so với cùng kỳ; thu hoạch nông sản đảm bảo…
Ông Nguyễn Văn Tấn, ở ấp Nguyễn Tăng, xã Đại Ân 1 đào mương trải bạc trữ nước ngọt
Theo kết quả quan trắc độ mặn của Chi cục Thủy lợi, tại bến phà Đại Ân 1 (Cù Lao Dung), độ mặn đang có xu hướng tăng dần từ tháng 2 đến ngày 12/3/2024 (từ 5.8g/l tăng lên 13.9g/l); tại bến phà Đại Ngãi thuộc xã An Thạnh Nhất (từ 2.8g/l tăng lên 6.6g/l). Theo Kế hoạch phòng chống hạn, thiếu nước xâm nhập mặn của huyện thì tháng 2, tháng 3 là cao điểm của mặn năm 2024 và sẽ giảm dần từ tháng 4 (tháng 3, độ mặn đo tại các cống trên địa bàn huyện từ 7.8 g/l đến 13.9 g/l).
Đồng chí Nguyễn Văn Đắc – Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cù Lao Dung cho biết, công tác phòng, chống hạn, xâm nhập mặn được theo dõi chặt chẽ qua các bản tin cảnh báo, dự báo thời tiết, khí tượng thủy văn, hạn hán, xâm nhập mặn để triển khai thực hiện các giải pháp ứng phó phù hợp tình hình thực tế của địa phương. Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện tích cực khuyến cáo, hướng dẫn người dân về thời vụ gieo trồng, cơ cấu giống cây trồng và triển khai các biện pháp, kỹ thuật phòng, chống hạn hán, xâm nhập mặn cho các vùng trồng cây ăn trái, đảm bảo giảm thiểu ảnh hưởng đến sản xuất. Tiếp tục tổ chức quan trắc, kiểm tra độ mặn tại các cống đầu mối, cửa lấy nước để kịp thời vận hành cống, thông tin đảm bảo ngăn mặn xâm nhập và tích trữ tối đa nguồn nước ngọt trong nội đồng. Tổ chức tuyên truyền, tập huấn hướng dẫn người dân các biện pháp phòng, chống, ứng phó hạn hán, xâm nhập mặn trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản,… Các xã, thị trấn, Trạm Quản lý thủy nông huyện vận hành đóng tất cả các cống, bọng để ngăn mặn xâm nhập vào nội đồng.
Mặn dù độ mặn liên tục tăng cao trong các tháng đầu năm 2024, nhưng do cơ quan chuyên môn và các địa phương làm tốt công tác tuyên truyền, vận động và tổ chức các giải pháp công trình, phi công trình theo các kịch bản ứng phó được ban hành, nên đến nay trên địa bàn huyện chưa ghi nhận trường hợp nào bị ảnh hưởng do mặn xâm nhập. Hiện độ mặn có chiều hướng giảm dần, dự báo đến tháng 5/2024 sẽ trở lại bình thường.
Sớm Mai